اثر پروبیوتیک، پربیوتیک و ترکیب آن ها بر عملکرد رشد، مورفولوژی و فلور باکتریایی روده در ماهی قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss)

چکیده پروبیوتیک ها میکروارگانیرم های زنده هستند که پس از مصرف اثرات مفیدی با بهبود تعادل میکروفلور روده بر سلامتی میزبان می گذارند. پربیوتیک ها مواد غذایی غیر قابل هضمی هستند که از طریق تحریک رشد و فعالیت باکتری های موجود در روده اثرات سودمندی بر سلامتی میزبان دارند. علاوه بر این گزارش های موجود اثر مثبت این افزودنی های جیره را بر عملکرد رشد نیز نشان داده است. تحقیق حاضر برای آگاهی از اثر کاربرد مکمل های پروبیوتیکی گالیپرو پربیوتیکی فرمکتو بر عملکرد رشد، میکروفلور روده، سیستم ایمنی و ساختار روده در جیره ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام گرفت. تعداد 486 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 83/1±06/19 گرم در یک آزمایش فاکتوریل 3×3 با 9 جیره آزمایشی شامل 3 سطح پروبیوتیک گالیپرو (صفر، 2/0 و 4/0 گرم) و 3 سطح پربیوتیک فرمکتو (صفر، 1 و 2 گرم در کیلوگرم) در سه تکرار مورد استفاده قرار گرفت. ماهی ها به تعداد 18 قطعه در هر یک از 27 وان به مدت 10 هفته با جیره های آزمایش تغذیه شوند. کاربرد 4/0 گرم گالیپرو در کیلوگرم جیره به طور معنی داری سبب بهبود رشد ویژه، ضریب تبدیل و افزایش وزن بدن ماهی شد (05/0p<). در حالیکه افزودن فرمکتو به طور معنی داری شاخص های رشد مانند رشد ویژه و میزان افزایش وزن را کاهش و ضریب تبدیل را افزایش می دهد. محتوای پروتئین و چربی خام در لاشه ماهی تحت تاثیر گالیپرو و فرمکتو جیره قرار نگرفت. استفاده از گالیپرو به طور معنی داری سبب کاهش میزان تری گلیسرید، کلسترول، hdl و ldl گردیده که بیشترین اثر را مصرف 4/0 گرم گالیپرو نشان داد. فرمکتو سبب افزایش معنی دار میزان تری گلیسرید، کلسترول، hdl و ldl در سرم خون ماهی گردیده است. بیشترین میزان افزایش با مصرف 2 گرم فرمکتو حاصل شده است. اثر متقابل این دو ترکیب سبب بهبود معنی دار میزان این فاکتورهاگردیده است. این ترکیبات تاثیری بر پروتئین های خون نداشته اند. استفاده از گالیپرو و فرمکتو و همچنین اثر متقابل آن ها بر فعالیت لیزوزیمی سرم خون ماهیان تاثیر معنی دار نشان داد، به طوریکه استفاده همزمان 2/0 گرم گالِیپرو و 1 گرم فرمکتو سبب افزایش و 2 گرم فرمکتو به تنهایی سبب کاهش معنی دار فعالیت لیزوزیمی می گردد. حضور باسیلوس سوبتیلیس (bacillus subtilis) موجود در ترکیب پروبیوتیک متناسب با دوز این باکتری سبب افزایش جمعیت و تغییر میکروفلور در ماهیان مصرف کننده این تیمار گردید، بطوریکه استفاده از مکمل های گالیپرو و فرمکتو سبب تغییر در جمعیت کل باکتری های روده می شود. افزودن توام 4/0 گرم گالیپرو و 1 گرم فرمکتو به جیره بیشترین جمعیت میکروفلور روده را سبب شد. بافت پوششی روده نیز به طور معنی دار (05/0p<) تحت تاثیر استفاده از گالیپرو و فرمکتو قرار گرفت. بنحوی که بیشترین طول پرزهای روده در سطح 2/0 گرم گالیپرو بود و کاربرد فرمکتو سبب کاهش این طول شد و کمترین طول پرزهای روده در سطح 2 گرم فرمکتو مشاهده گردید. اثر متقابل این دو مکمل نیز سبب افزایش معنی دار طول پرزهای روده گردید. این پژوهش نشان داد که گالیپرو در سطح 4/0 گرم در کیلوگرم جیره سبب بهبود عملکرد ماهی قزل آلای رنگین کمان جوان می-شود. در حالیکه فرمکتو بر عملکرد رشد تاثیر چندانی ندارد.